ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΗΣ ΣΕ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ
Πολλοί γονείς αναρωτιούνται γιατί το τρίχρονο παιδάκι τους δεν μπορεί να παραμείνει συγκεντρωμένο σε ένα παιχνίδι παραπάνω από πέντε λεπτά. Προβληματίζονται και αναρωτιούνται: «Είναι φυσιολογικό; Μήπως το παιδί μου τελικά έχει ΔΕΠ-Υ»;
Παρακάτω θα δούμε μαζί τα στάδια της συγκέντρωσης σε ένα παιδί, βάση της ηλικίας του. Πριν όμως πάμε να μάθουμε κάποια πράγματα σχετικά για τη συγκέντρωση.
Τι ονομάζεται συγκέντρωση;
Η συγκέντρωση ή αλλιώς προσοχή αποτελεί μια εγκεφαλική ικανότητα η οποία καθιστά ικανό το άτομο να εστιάσει τη προσοχή του σε κάποιο ερέθισμα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, αποκλείοντας εξωτερικούς ή εσωτερικούς περισπασμούς.
Σε ένα παιδί, η συγκέντρωση του αποτελείται από τις εξής ικανότητες:
- Επικέντρωση : να είναι ικανό να εστιάσει την προσοχή του σε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα
- Επιλογή : αποτελεί την ικανότητα να φιλτράρει τους εξωτερικούς διασπαστές όταν πρέπει ώστε να συγκεντρωθεί σε ένα συγκεκριμένο ερέθισμα (αναστολή)
- Μετατόπιση : αποτελεί την ικανότητα του παιδιού να εμπλακεί όταν χρειαστεί σε μία άλλη δραστηριότητα ενώ ενασχολείται με μία άλλη (διακοπή της προηγούμενης)
- Μοίρασμα : εἰναι η ικανότητα να μετατοπίζει όταν χρειάζεται την προσοχή του σε 2 ή περισσότερες απαιτήσεις (επόπτευση διαφορετικών δεδομένων)
- Διατήρηση : Η ικανότητα να διατηρεί την προσοχή του σε απαίτηση για όσο χρονικό διάστημα απαιτεί αυτή η απαίτηση (ολοκλήρωση)
Όλες οι παραπάνω ικανότητες αναμένεται να έχουν ολοκληρωθεί μέχρι την ηλικία των 6 ετών. Αυτός είναι και ο λόγος που η διάγνωση για ΔΕΠ-Υ σύμφωνα με το DSM-5 δεν δίνεται πριν από τα 6,5-7 έτη.
Δείτε επίσης: ΔΕΠ-Υ: Τι είναι και πως αντιμετωπίζεται
Τα στάδια συγκέντρωσης ανά ηλικία:
0-1 ετών
Ένα βρέφος δεν μπορεί να συγκεντρωθεί, παρά μόνο για ελάχιστο χρονικό διάστημα (φευγαλέα) σε κάτι που το ενδιαφέρει. Επίσης μπορεί για λίγο να συγκεντρωθεί για να παρακολουθήσει κάτι που το ίδιο κάνει.
1 έτους
Το βρέφος συγκεντρώνεται στη δραστηριότητα που εκτελεί για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα, περίπου 2-5 λεπτά, αλλά συνειδητά αποκόπτεται από αυτήν. Αν η δραστηριότητα που κάνει του αρέσει πολύ, πιθανόν θα αγνοήσει τον ενήλικα που θα του μιλήσει για να συνεχίσει το παιχνίδι του.
2 ετών
Το παιδί συγκεντρώνεται στη δραστηριότητα του για περίπου 4-10 λεπτά, ενώ ταυτόχρονα έχει ξεκινήσει να παρακολουθεί και τους ενήλικες.
3 ετών
Σε αυτήν την ηλικία η συγκέντρωση του παιδιού είναι μονοδιάστατη (χωρίς μετατόπιση ή μοίρασμα), αλλά με καλύτερο έλεγχο και διαρκεί περίπου 6-15 λεπτά. Θα ξαφνιαστεί όταν ο ενήλικας του μιλήσει και μπορεί να μετατοπίσει την προσοχή του από την δραστηριότητα του στην πηγή του ήχου.
4 ετών
Το παιδί σε αυτήν την ηλικία διαθέτει ολοκληρωμένους μηχανισμούς συγκέντρωσης για σύντομα χρονικά διαστήματα, διάρκειας περίπου 8-20 λεπτά. Κοιτάει τον ενήλικα που του μιλάει, μπορεί να κάνει δύο πράγματα ταυτόχρονα, καθώς και να συμμετέχει σε τάξη. Εμφανίζεται αναδυόμενα το μοίρασμα, η μετατόπιση και η ολοκλήρωση, ακόμα και σε πράγματα που δεν το ενδιαφέρουν πολύ.
5 ετών
Το παιδί διαθέτει πλέον ολοκληρωμένους τους μηχανισμούς συγκέντρωσης, με διάρκεια αυτής περίπου 10-25 λεπτά. Είναι ικανό να ακούει, να παρακολουθεί και να συμμετέχει στις δραστηριότητες της τάξης.
Παρακάτω αναγράφεται η μέση διάρκεια που είναι ικανό ένα παιδί σχολικής ηλικίας να διατηρήσει τη προσοχή του σε δραστηριότητες ενδιαφέρουσες για το ίδιο με παιγνιώδη χαρακτήρα.
- 6 ετών: περίπου 12-30 λεπτά
- 7 ετών: περίπου 14-35 λεπτά
- 8 ετών: περίπου 16-40 λεπτά
- 9 ετών: περίπου 18-45 λεπτά
- 10 ετών: περίπου 20-50 λεπτά
- 11 ετών: περίπου 22-55 λεπτά
- 12 ετών: περίπου 24-60 λεπτά
Κυριαζή Μαρία, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT-Συγγραφέας-OT blogger www.ergotherapeiakids.com
Δείτε επίσης:
10 δραστηριοτητες σε παιδιά με ΔΕΠ-Υ για το σπίτι
Δείτε επίσης:
