ΔΕΠ-Υ: ΣΥΜΒΟΥΛΕΣ ΠΡΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ
Με ποιον τρόπο μπορεί ένας εκπαιδευτικός να βοηθήσει τον μαθητή που αντιμετωπίζει Διάσπαση Ελλειματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας;
Παρακάτω δίνονται μερικές βοηθητικές συμβουλές:
- Είναι σημαντικό να προταθεί στο μαθητή να καθίσει κοντά στον εκπαιδευτικό και μάλιστα μακριά από ποίκιλα οπτικά ερεθίσματα, όπως πόστερ, φωτογραφίες, εξωσχολικές ανακοινώσεις, παράθυρα, πόρτα, τα οποία του αποσπούν εξαιρετικά την προσοχή.
- Κερδοφόρο για το μαθητή με ΔΕΠΥ θα αποτελέσει το να κάτσει στο ίδιο θρανίο με έναν ήσυχο μαθητή, ο οποίος δε θα του αποσπά την προσοχή.
- Επιτρέψτε ελευθερία κινήσεων στο θρανίο του μαθητή με ΔΕΠΥ. Ο μαθητής, λόγω της υπερκινητικότητάς του, δε μπορεί να κάτσει ακίνητος για πολλή ώρα στην ίδια θέση. Δώστε του την ελευθερία χώρου με σαφή όρια, ώστε να μπορεί να φτιάχνει άνετα τη τσάντα του, να τοποθετεί τις σημειώσεις του και να κινείται στη θέση του.
- Είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να καταλάβουν ότι ο μαθητής με ΔΕΠΥ έχει την ανάγκη να διοχετεύσει την κινητικότητα του. Μπορείτε να του παράσχετε τρόπους, ώστε η προαναφερόμενη ανάγκη του να μην εμποδίζει τη μαθησιακή διαδικασία.
- Δημιουργήστε μαζί και με τους υπόλοιπους μαθητές τους «ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΤΑΞΗΣ». Με άλλα λόγια, καταγράψτε μέσω ομαδικής δραστηριότητας τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των μαθητών αλλά και τα δικά σας.
- Αναρτήστε Μηνίαιο Ημερολόγιο, με σημειωμένες τις προγραμματισμένες εκδρομές, εκδηλώσεις του σχολείου ή τα διαγωνίσματα
- Συζητείστε με όλους τους μαθητές την οργάνωση και την καθαριότητα της τάξης. Παράδειγμα, οι σχολικές τσάντες είναι επιθυμητό να είναι κρεμασμένες στο θρανίο και όχι πεταμένες στο έδαφος ή πάνω στο θρανίο. Με αυτόν τον τρόπο, ο μαθητής με ΔΕΠΥ μαθαίνει να οργανώνεται, να οριοθετείται ενώ παράλληλα αφαιρούνται οι «επικίνδυνες» αφορμές για διάσπαση προσοχής.
- Κάνετε έγκαιρη παρέμβαση για αποφόρτιση της έντασης και βοηθείστε τον να ξαναοργανώσει τη συμπεριφορά του. Για παράδειγμα, μπορείτε να του επιτρέψτε να βγει για συγκεκριμένο διάστημα εκτός τάξης για να πάει στην τουαλέτα, να πιεί νερό, να σας φέρει κάτι από το γραφείο καθηγητών κ.α.
- Επαναφέρετέ τον στα τεκταινόμενα της τάξης μέσω ενός διακριτικού αγγίγματος στον ώμο ή με ένα μικρό χτύπημα στο θρανίο.
- Δομείστε μια ΡΟΥΤΙΝΑ στις δραστηριότητες της τάξης. Σαφώς είναι σημαντικό να υπάρχει καθοδήγηση και επίβλεψη από μέρος του εκπαιδευτικού στις μεταβάσεις μεταξύ των δραστηριοτήτων.
Η υποστήριξη ενός παιδιού με ΔΕΠ-Υ είναι σημαντικό να γίνεται και στο μαθησιακό επίπεδο.
Παρακάτω δίνονται μερικοί τρόποι:
- Παρουσιάστε το μαθησιακό υλικό με διαφορετικό, όσο τον δυνατόν, τρόπο. Για παράδειγμα μπορείτε να μοιράσετε φυλλάδια με συνοπτικά σχεδιαγράμματα, να παρέχετε το μαθησιακό υλικό μέσω φύλλων εργασίας, να προβάλλετε οπτικό υλικό, να δημιουργήσετε δραστηριότητες με στόχο τη μάθηση.
- Δημιουργείστε Λίστες Δραστηριοτήτων της σχολικής ώρας / μέρας. Γράψτε την στον πίνακα ή κολλήστε την σε κάποιον πίνακα σημειώσεων της τάξης. Αυτό έχει ως συνέπεια να γίνει το πρόγραμμα προβλέψιμο και να μειώνεται το άγχος του μαθητή με ΔΕΠΥ.
- Εγκαθιδρύστε καλή οπτική επαφή με το μαθητή. Ωστόσο, υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι μαθητές, γνωρίζοντας ότι ο εκπαιδευτικός τους κοιτάει, δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν και να απαντήσουν ορθά στην ερώτηση. Άρα, επιλέξτε τι λειτουργεί καλύτερα ανά περίπτωση.
- Ενθαρρύνετε το μαθητή με ΔΕΠΥ να χρησιμοποιεί ημερολόγιο ή καθημερινό πλάνο εργασιών. Σημαντικό είναι να ελέγξετε αν καταγράφει σωστά τις ασκήσεις του, αν σημειώνει σωστα τις ημερομηνίες των διαγωνισμάτων κλπ
- Παρέχετε στο μαθητή με ΔΕΠΥ επιπρόσθετο χρόνο για την τελειοποίηση της εργασίας του ή του διαγωνίσματος. Επίσης, έχει αποδειχτεί άκρως ωφέλιμη η υπενθύμιση, ανά συγκεκριμένα διαστήματα, της ώρας που έχουν οι μαθητές για την ολοκλήρωση της εργασίας. Βέβαια, είναι κατανοητό ότι η ανωτέρω υπενθύμιση πρέπει να γίνεται με ήρεμη φωνή και σταθερότητα, ώστε να μη δημιουργεί περαιτέρω άγχος ή ακόμα και πανικό.
- Δώστε την ευκαιρία στα παιδιά να επιλέξουν ποιες εργασίες θέλουν με την προϋπόθεση ότι θα λύσουν ένα συμφωνημένο αριθμό ασκήσεων. Χρήσιμο είναι να γίνεται στη τάξη ένα μέρος από κάθε άσκηση που δίνεται για το σπίτι.
Μέσα στο εκπαιδευτικό πλαίσιο μπορεί να βελτιωθεί κι η συμπεριφορά του μαθητή:
- Ενημερώστε το μαθητή για την επιθυμητή συμπεριφορά και επιπρόσθετα ενισχύστε θετικά την προσπάθειά του, π.χ «Μπράβο που ολοκλήρωσες την εργασία σου ήσυχα και έγκαιρα» αντί του «Μπράβο που δεν ενόχλησες τη τάξη και δεν καθυστέρησες πάλι τις εργασίες σου».
- Βρείτε τρόπους επιβράβευσης άμεσα, αξιοποιώντας κάθε ευκαιρία.
- Κατά τη διάρκεια της επιβράβευσης είναι απαραίτητη η συνέπεια και η ειλικρίνεια.
- Ενδιαφερθείτε για το μαθητή με ΔΕΠΥ και ρωτήστε τον πράγματα για τον εαυτό του, χωρίς να γίνετε καταπιεστικοί ή περίεργοι.
- Υπενθυμίστε σε κάθε ευκαιρία λεκτικά ή μη τους «κανόνες της τάξης», δείχνοντας τους ταυτόχρονα.
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί πως είναι σπουδαίο για την υλοποίηση του προγράμματος διαχείρισης μαθητών με ΔΕΠΥ να υπάρχει ηπολύτιμη συνεργασία των γονέων του μαθητή.
Μαρία Κυριαζή, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT- Συγγραφέας- OT blogger
Γκουγκούμη Μαρία, Ειδική Παιδαγωγός MSc, Special Education Blogger