ΤΙ ΟΝΟΜΑΖΟΥΜΕ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΙΤΑ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΖΟΥΜΕ

2021-05-03

Πόσες φορές μπορεί κάποιος να έχει αναρωτηθεί γιατί το παιδί του είναι τόσο ζωηρό, βρίσκεται διαρκώς σε κίνηση ή απλά όπως λέγανε και οι παλιοί δε κάθεται σε χλωρό κλαρί; Αλλά και το αντίθετο! Πόσοι να έχουν αναρωτηθεί γιατί είναι τόσο ήσυχο, χωρίς να κάνει καθόλου αισθητή τη παρουσία του, τόσο μέσα στο σπίτι όσο και έξω από αυτό; 

Σημαντικό και πρωταρχικό ρόλο στα προαναφερθέντα παίζει το επίπεδο διέγερσης του κάθε παιδιού, το οποίο ρυθμίζεται από το νευρικό σύστημα, αφού πρώτα λάβει αισθητηριακές πληροφορίες, τις επεξεργαστεί και δώσει εντολή για τη προσαρμογή του στο περιβάλλον. Ένα παιδί με ομαλό επίπεδο διέγερσης είναι ικανό να ρυθμιστεί στον χώρο γύρω του, να εστιάσει τη προσοχή του σε αυτό που πρέπει και να ακούσει προσεχτικά έτσι ώστε να έχει την επιθυμητή προσαρμογή και εγρήγορση που χρειάζεται ώστε να προωθηθεί ικανοποιητικά το παιχνίδι ή η μάθηση.


Από την άλλη, ένα παιδί με υψηλό επίπεδο διέγερσης, δυσκολεύεται να ρυθμίσει και να προσαρμόσει κατάλληλα όλες τις αισθητηριακές πληροφορίες που δέχεται από το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να βρίσκεται το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας σε υπερδιέγερση, να κινείται συνεχώς, αναζητώντας ερεθίσματα (απτικά, οσφρητικά, γευστικά, αιθουσαία κ.α.), μιλώντας διαρκώς, αγγίζοντας και εξερευνωντας τα πάντα, αλλά και να είναι ίσως υπερευαίσθητο στους έντονους ήχους, στα αγγίγματα και τις διαφορετικές υφές ή έντονες γεύσεις. Όλα αυτά έχουν σα συνέπεια το παιδί να μην είναι σε θέση να οργανωθεί, να δυσκολεύεται στο κομμάτι της μάθησης ή στη συμμετοχή του σε κάποιο παιχνίδι, ακόμα και να εμφανίζει μη αποδεκτές κοινωνικά συμπεριφορές.


Στον αντίποδα έχουμε το χαμηλό επίπεδο διέγερσης, όπου σε αντίθεση με το υψηλό επίπεδο, εδώ το παιδί εμφανίζεται υποτονικό, ίσως ληθαργικό, με τις κινήσεις του να είναι αργές, ολοκληρώνοντας με δυσκολία μια δραστηριότητα ή με δυσκολία να μεταβαίνει σε κάποια άλλη. Φαίνεται σα να μην έχει κίνητρο να ασχοληθεί με κάτι, να διαλέγει την απομόνωση και το ατομικό παιχνίδι από το να συμμετέχει σε ομαδικά παιχνίδια με φίλους.


Η αξιολόγηση του επιπέδου διέγερσης γίνεται μέσω της παρατήρησης και των ειδικών αξιολογητικών εργαλείων από εξειδικευμένους θεραπευτές. Όταν είναι έτοιμο το αισθητηριακό προφίλ του παιδιού, τότε ο θεραπευτής θα ετοιμάσει ένα ημερίσιο πρόγραμμα από αισθητηριακές δραστηριότητες, την αισθητηριακή δίαιτα, οι οποίες θα αποτελούν ρουτίνα στη καθημερινότητα του παιδιού και θα πραγματοποιούνται στο σπίτι από τους ίδιους τους γονείς, βάση του χρονοδιαγράμματος που έχει δώσει ο θεραπευτής.


Κυριαζή Μαρία, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT-Συγγραφέας-OT blogger