ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΕΓΚΕΦΑΛΟΥ
Ικανότητα εστίασης προσοχής και παρακολούθησης
Από τη γέννηση μέχρι τα δύο το παιδί σκέφτεται και λειτουργεί με το δεξί ημισφαίριο του εγκεφάλου. Σε αυτό το ημισφαίριο κυριαρχεί το συναίσθημα και η δημιουργία. Έτσι το παιδί υποκινείται από αλληλένδετους παράγοντες της άμεσης ικανοποίησης και της έλλειψης ελέγχου των παρορμήσεων. Μαθαίνει μέσω των αισθήσεων του και μέσω αισθητηριο-κινητικών δραστηριοτήτων που κατευθύνονται από την παρεγκεφαλίδα.
Μετά τα δύο έτη έρχεται η μετάβαση της κυριαρχίας από το δεξί ημιασφαίριο στο αριστερό, οπότε και βλέπουμε τα παιδιά να περνάνε από δύσκολα συναισθηματικά στάδια, τα ονομαζόμενα «φοβερά 2, απαίσια 3 χρόνια». Εδώ, μαζί με την αναπτυξιακή ετοιμότητα έρχεται και η ικανότητα εστίασης και παρακολούθησης, σημαντικές δεξιότητες για έναν μαθητή.
Διαβάστε επίσης: Επιλογή κατάλληλου μολυβιού σε παιδιά με δυσγραφία
Αυτά τα συναισθηματικά στάδια είναι απαραίτητα για τη δημιουργία βάσεων ελέγχου των παρορμήσεων και ωριμότητας του παιδιού. Αν το παιδί μετα από αυτές τις πρώτες κρίσιμες ηλικίες δεν μπορεί να αυτορυθμίσει τα συναισθήματα του, να παρακολουθήσει και να επικεντρωθεί μέσα στη τάξη, δεν έχουν δηλαδή αναπτύχθει οι πιο ώριμες συμπεριφορές που είναι απαραίτητες στον μαθητή, τότε αυτό δημιουργεί πρόβλημα. Είναι σημαντικό να θυμάστε πως αν ο εγκεφαλος δεν είναι έτοιμος, δεν θα μπορεί να μάθει.
Έρευνα έχει δείξει ότι 40% των μικρών παιδιών δεν είναι έτοιμα διανοητικά, κοινωνικά ή συναισθηματικά για την εισαγωγή τους στο σχολείο (Farmer J., 2019).
Γιατί χρειάζεται η συναισθηματική ωριμότητα στους μαθητές;
Όταν ένα παιδί γράφει, γίνεται έλεγχος των κατώτερων επιπέδων του εγκεφάλου (κέντρα συναισθημάτων) ώστε να επιτευχθεί η μάθηση (ανώτερα επίπεδα εγκεφάλου). Αν η παρεγκεφαλίδα η οποία είναι υπεύθυνη για τα κατώτερα επίπεδα μάθησης δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως, τότε παρατηρούνται προβλήματα στην συμπεριφορά, την προσοχή, την εστίαση, κατάρρευση συναισθηματική, εκρήξεις κλπ. Δεν έχει την ικανότητα να παραμείνει στην εργασία του μέσα στην τάξη, δυσκολεύεται στη λογική σκέψη ή την διατήρηση των πληροφοριών.
Ο Robert Slywester, καθηγητής εκπαίδευσης στο Πανεπιστήμιο του Όρεγκον είπε: «Το συναίσθημα ωθεί την προσοχή και η προσοχή ωθεί την μάθηση, την μνήμη, την συμπεριφορά. Καθώς και τα δύο είναι αναπόσπαστα κομμάτια στη διαδικασία της γραφής, η πολυαισθητηριακή γραφή έχει την εγγενή ικανότητα να ρυθμίζει τη κίνηση για να αναπτύξει τον έλεγχο των παρορμήσεων που επηρεάζει την εστίαση προσοχής».
Πως οι γραφοκινητικές ασκήσεις προετοιμάζουν και υποστηρίζουν το συναίσθημα;
Με τις κατάλληλες για τη κάθε ηλικία ασκήσεις γραφής ενισχύεται η αυτορύθμιση, ειδικότερα στα πρώτα στάδια της προσχολικής ηλικίας και του νηπιαγωγείου. Κατά την οργάνωση του νεαρού εγκεφάλου, η αισθητηριακή ολοκλήρωση επηρεάζει το συναίσθημα, επομένως μπορεί να υπάρξει αλλαγή στην κυριαρχία και να αποκτηθεί ο έλεγχος των παρορμήσεων. Οι γραφοκινητικές ασκήσεις δημιουργούν σταθερές βάσεις για την ανάγνωση, τα μαθηματικά και την γραφή, δίνοντας την δυνατότητα στο παιδί να ενσωματώσει τη σκέψη με τη δράση. Επίσης, για τον λόγο ότι οι ασκήσεις γραφής απαιτούν εγγενείς, ρυθμικές και επαναλαμβανόμενες κινήσεις, η επίδραση τους στον εγκέφαλο είναι πιο ισχυρή και πολύπλοκη από ότι για παράδειγμα η εκμάθηση για ανάγνωση.
Μόνο η κίνηση των χέριων (καρπών και δακτύλων) παρέχει τέτοια διέγερση στον εγκέφαλο η οποία ισοδυναμεί με τον τελικό έλεγχο των παρορμήσεων, η οποία οδηγεί στην ανάπτυξη του εγκεφάλου, προετοιμάζοντας μεγαλύτερη ικανότητα για μάθηση.
Οι πολυαισθητηριακού τύπου ασκήσεις γραφής βοηθάνε στη δημιουργία βάσεων για την ανάπτυξη της μάθησης: συγκέντρωση, οργάνωση, αυτοέλεγχο, αυτοπεποίθηση, επίλυση προβλήματος, αυτοεκτίμηση, ακαδημαϊκή μάθηση, αφηρημένη σκέψη, συλλογισμός, ολοκλήρωση εργασιών στην τάξη και επεξεργασία όσων αναφέρει ο δάσκαλος.
Μαρία Κυριαζή, Παιδιατρική Εργοθεραπεύτρια SI, BScOT, Συγγραφέας, OT blogger
Δείτε επίσης:
Η δυσκολία στην κιναισθησία και πως επηρεάζει τη γραφή
Δείτε επίσης:
